1960 darbesi ne demek?
1960 Darbesi
27 Mayıs 1960 Darbesi, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde gerçekleşmiş bir askeri darbedir. Demokrat Parti (DP) iktidarının son dönemlerinde artan siyasi gerilim ve toplumsal hoşnutsuzluklar sonucu, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) yönetime el koymuştur.
Darbeye Giden Süreç:
- Siyasi ve Ekonomik Kriz: DP'nin otoriterleşme eğilimleri, basına yönelik baskılar ve ekonomik sorunlar darbe ortamını hazırlamıştır.
- Öğrenci Olayları: Özellikle İstanbul Üniversitesi'nde başlayan öğrenci protestoları, darbe öncesinde önemli bir faktör olmuştur. Bu olaylar, darbenin meşruiyet zeminini güçlendiren unsurlardan biri olarak değerlendirilmiştir.
Darbe Sonrası:
- Sıkıyönetim: Darbe sonrası ülke genelinde sıkıyönetim ilan edilmiştir.
- Milli Birlik Komitesi (MBK): Yönetimi ele geçiren MBK, anayasayı askıya almış ve DP yöneticilerini tutuklamıştır.
- Yassıada Yargılamaları: DP yöneticileri, Yassıada'da kurulan özel mahkemelerde yargılanmış ve Başbakan Adnan Menderes başta olmak üzere bazıları idam edilmiştir. Bu yargılamalar, hukuk devleti ilkesi açısından tartışmalara yol açmıştır.
- 1961 Anayasası: Darbe sonrası yeni bir anayasa hazırlanmış ve 1961 Anayasası olarak kabul edilmiştir. Bu anayasa, daha özgürlükçü bir içeriğe sahipti ve güçler ayrılığı ilkesini daha belirgin bir şekilde vurgulamaktaydı.
- Siyasi Hayata Dönüş: 1961 Anayasası'nın kabulü ve yapılan seçimlerle birlikte Türkiye, yeniden sivil yönetime geçmiştir.
Önemli Kavramlar:
Bu darbe, Türk siyasi tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuş ve sonraki dönemlerdeki siyasi gelişmeleri derinden etkilemiştir.